Η Τεχνική της Πνευμονικής Άντλησης στην Ελεύθερη Κατάδυση

Η Τεχνική της Πνευμονικής Άντλησης στην Ελεύθερη Κατάδυση (Reverse Packing). Ορισμός, τρόπος εφαρμογής, λόγοι χρήσης, συμπεράσματα.
Ορισμός και τρόπος εφαρμογής

Σε προηγούμενο άρθρο (σχετικό με τη πνευμονική υπερπλήρωση), είχαμε περιγράψει τους πνεύμονές μας σαν μια μπάλα που έχει έναν μέγιστο όγκο όταν τη φουσκώνουμε, έναν όγκο στον οποίο επανέρχεται όταν δεν ασκείται καμία δύναμη πάνω της, και έναν ελάχιστο όγκο όταν συμπιέζεται. Περιγράψαμε επίσης με ποίον τρόπο μερικοί ελεύθεροι δύτες χρησιμοποιούν την τεχνική της πνευμονικής υπερπλήρωσης για να εισπνεύσουν όγκο αέρα επιπλέον του μεγίστου και παρουσιάσαμε μερικά πρώτα στατιστικά αποτελέσματα. Ως πνευμονική υπερπλήρωση είχαμε ορίσει την εισαγωγή αέρα στον χώρο των πνευμόνων που έπεται μιας πλήρους εισπνοής.

Η ονομασία της τεχνικής που θα παρουσιάσουμε σε αυτό το άρθρο είναι επιλογή δική μου, μια και δεν έχει καθιερωθεί στην Ελλάδα μια ονομασία γενικά αποδεκτή. Αν μπορεί κανείς να εμπνευστεί ένα πιο δόκιμο όρο, θα ήθελα πολύ να τον ακούσω, γιατί προσωπικά δεν είμαι εντελώς ικανοποιημένος από τον όρο «Πνευμονική άντληση».

Ως πνευμονική άντληση ορίζεται η εξαγωγή αέρα από το χώρο των πνευμόνων που έπεται μιας πλήρους εκπνοής. Διεθνώς, λόγω του ότι αυτή η διαδικασία έχει το αντίστροφο αποτέλεσμα από την πνευμονική υπερπλήρωση (packing), η πνευμονική άντληση ονομάζεται συνήθως reverse packing.

Σε αυτό το σημείο, θα ήταν χρήσιμο ίσως να πούμε ότι μια πλήρης εκπνοή απαιτεί την αποβολή του αέρα τόσο από το πάνω μέρος των πνευμόνων (θωρακική περιοχή), όσο και από το κάτω μέρος τους (κοιλιακή περιοχή). Ειδικά για την αποβολή του αέρα από την κοιλιακή περιοχή απαιτείται συστολή του διαφράγματος προκειμένου να αδειάσουν οι πνεύμονες εντελώς. Με άλλα λόγια πρέπει να «ρουφήξουμε» το στομάχι μας καθώς εκπνέουμε, ώστε να «σπρώξουμε» έξω από τα πνευμόνια μας όλο τον αέρα.

Βρισκόμαστε τώρα στην κατάσταση της πλήρους εκπνοής. Το ζητούμενο είναι να αποβάλουμε επιπλέον αέρα από τα άδεια πλέον πνευμόνια μας, από το λεγόμενο «υπολειπόμενο όγκο». Αυτό γίνεται σε δύο βήματα. Σε πρώτη φάση «τραβάμε» το διάφραγμά μας προς τα πάνω, δηλαδή προς το θώρακα και σε δεύτερη κάνουμε μια κίνηση «απότομης εκπνοής» την οποία μερικοί περιγράφουν και σαν «βήξιμο». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να «αντληθεί» αέρας από τα πνευμόνια προς το κλειστό στόμα μας. Εναλλακτικά, στη δεύτερη φάση, αντί της «απότομης εκπνοής» ή του «βηξίματος», μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πίσω μέρος της γλώσσας και του λαιμού ως «πιστόνι» και να αντλήσουμε αέρα. Αυτή η κίνηση προκαλεί και έναν ήχο που ακούγεται σαν υπόκωφο «γκού».

Κάθε κίνηση πνευμονικής άντλησης προκαλεί την έξοδο μιας μικρής ποσότητας αέρα από τους πνεύμονες. Επαναλαμβάνοντας την ίδια διαδικασία, η ποσότητα αέρα που αντλούμε αυξάνεται μέχρις ενός σημείου. Το πόσο αέρα μπορούμε να αντλήσουμε εξαρτάται από παράγοντες φυσιολογίας καθώς και από την ελαστικότητα του διαφράγματός μας.
Λόγοι χρήσης

Όπως αναλύσαμε και στο άρθρο περί πνευμονικής υπερπλήρωσης, κάθε δύτης ανάλογα με τα προσωπικά του χαρακτηριστικά, έχει και ένα όριο βάθους πέρα από το οποίο δεν μπορεί να καταδυθεί. Όχι γιατί του λείπει η ικανότητα άπνοιας, αλλά διότι από ένα βάθος και μετά, λόγω της αυξανόμενης πίεσης, δεν θα έχει αρκετό αέρα ώστε να κάνει χειρισμό εξίσωσης της πίεσης των αυτιών του. Με την τεχνική της πνευμονικής υπερπλήρωσης ο δύτης μπορεί να αποθηκεύσει επιπλέον αέρα στα πνευμόνια του και να κάνει μερικές επιπλέον εξισώσεις, πέρα από αυτό το όριο. Και πάλι όμως θα συναντήσει ένα καινούριο όριο, βαθύτερα. Με την τεχνική της πνευμονικής άντλησης, ο δύτης έχει την δυνατότητα να «τραβήξει» επιπλέον αέρα από τα πνευμόνια προς το στόμα του προκειμένου να κάνει μερικές ακόμα εξισώσεις ώστε να καταδυθεί ακόμα βαθύτερα. Οι δύο τεχνικές είναι βέβαια εντελώς διαφορετικές και ανεξάρτητες μεταξύ τους. Είναι προσωπική επιλογή του κάθε δύτη αν θα χρησιμοποιήσει τη μία ή την άλλη, καμία ή και τις δύο τεχνικές στις καταδύσεις του. Βέβαια, μεταξύ δύο ίδιων κατά τα άλλα δυτών, θα έχει πλεονέκτημα εκείνος που θα χρησιμοποιήσει και τις δύο τεχνικές.

Να διευκρινίσουμε εδώ ότι η τεχνική της πνευμονικής άντλησης δεν βρίσκει καμία εφαρμογή στο ψαροντούφεκο, γιατί κανένας λογικός άνθρωπος δεν ψαρεύει σε βάθη που βρίσκονται κοντά στα όριά του. Χρησιμοποιείται (όπως και η τεχνική της υπερπλήρωσης) αποκλειστικά στην αθλητική ελεύθερη κατάδυση. Προσωπικά δεν γνωρίζω κανέναν αθλητή της ελεύθερης κατάδυσης που να χρησιμοποιεί την πνευμονική υπερπλήρωση και την πνευμονική άντληση για να καταδυθεί σε βάθη μικρότερα των 30 μέτρων.
Άλλες εφαρμογές της τεχνικής, μέσα και έξω από το νερό

Ο σκεπτόμενος αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι οι τεχνικές της πνευμονικής υπερπλήρωσης και της πνευμονικής άντλησης είναι στην ουσία ένας τρόπος να γεμίζουμε και να αδειάζουμε τα πνευμόνια μας, πέρα από τα φυσιολογικά τους όρια, με σκοπό να χρησιμοποιήσουμε τον επιπλέον αέρα για να εξισώσουμε σε μεγαλύτερο βάθος.

Ταυτόχρονα όμως, είναι και ένας τρόπος να κάνουμε «διατάσεις» του διαφράγματός μας, περίπου όπως κάνουμε διατάσεις και για τους άλλους μύες του σώματός μας. Πολλοί αθλητές της ελεύθερης κατάδυσης χρησιμοποιούν αυτές τις τεχνικές εκτός νερού, ακριβώς για να αυξήσουν την ελαστικότητα του διαφράγματός τους. Όταν εκτελούν την πνευμονική άντληση στη στεριά μετά από μια πλήρη εκπνοή, απλά εκπνέουν τον επιπλέον αέρα και εφαρμόζουν εκ νέου την τεχνική, μέχρι να μην μπορούν πλέον να αντλήσουν αέρα από τον υπολειπόμενο όγκο.

Επίσης πολλές φορές γίνεται χρήση αυτής της τεχνικής μέσα στο νερό με τον ίδιο σκοπό, δηλαδή την εξάσκηση του διαφράγματος. Αν υποθέσουμε ότι ένας δύτης χρησιμοποιεί την τεχνική της πνευμονικής άντλησης π.χ. από τα 30 μέτρα και κάτω, τότε θα ήταν λίγο εξαντλητικό να κάνει πολλές βουτιές κάτω από τα 30 μέτρα μόνο και μόνο για να κάνει τέτοιου είδους ασκήσεις. Έτσι αυτό πού κάνουν πολλοί είναι οι λεγόμενες «αρνητικές βουτιές». Πολύ απλά ο δύτης καταδύεται χωρίς να γεμίσει πλήρως τα πνευμόνια του, μερικές φορές με μισή ή και μικρότερη ανάσα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο δύτης να αναγκαστεί να καταφύγει στην πνευμονική άντληση πολύ νωρίτερα π.χ. στα 5-6 μέτρα. Συνεπώς θα κάνει μια «εξομοίωση» βαθιάς βουτιάς, χωρίς να αναγκαστεί να βουτήξει πραγματικά βαθιά. Μερικοί αθλητές κάνουν τέτοιες βουτιές και ως προθέρμανση, πριν από βαθιές βουτιές σε αγώνες.
Σύνοψη

Κατά την εφαρμογή σε βαθιές βουτιές των τεχνικών που αναλύθηκαν, η διαδικασία που ακολουθείται έχει ως εξής: 1) πλήρης εισπνοή 2) πνευμονική υπερπλήρωση για αποθήκευση επιπλέον αέρα στα πνευμόνια 3) κατάδυση 4) εφαρμογή της πνευμονικής άντλησης (χωρίς να σταματήσει η κατάδυση) λίγο πριν το βάθος-όριο των εξισώσεων και χρήση αυτού του αέρα για εξισώσεις σε βάθη μεγαλύτερα αυτού του ορίου. Αν δηλαδή ο δύτης «ξεμένει» από αέρα για εξισώσεις π.χ. στα 30 μέτρα, θα εφαρμόσει την πνευμονική άντληση από τα 25 περίπου, ώστε να χρησιμοποιήσει αυτό τον αέρα για να εξισώσει βαθύτερα από τα 30.

Όπως είναι φυσικό η διδασκαλία τέτοιου είδους τεχνικών είναι πιο εύκολη από κοντά παρά μέσω ενός άρθρου. Σκοπός αυτών των άρθρων δεν ήταν να σας μάθει απόλυτα τις τεχνικές και την εφαρμογή τους. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο μέσα από μια διαδικασία διδασκαλίας πρόσωπο με πρόσωπο. Τα άρθρα αυτά γράφτηκαν για να σας ενημερώσουν αλλά και για να εξάψουν το ενδιαφέρον σας ώστε να αναζητήσετε τη γνώση είτε μέσω κάποιας σχολής ή σεμιναρίου ελεύθερης κατάδυσης είτε μέσω κάποιου πολύ έμπειρου ελεύθερου δύτη.
Μετρώντας τα οφέλη των τεχνικών

Με την βοήθεια κατάλληλου εξοπλισμού, θα μπορούσαν να γίνουν μετρήσεις ακριβείας και να προσδιοριστούν, η πνευμονικές χωρητικότητες μερικών δυτών, ο όγκος του αέρα κάθε κίνησης πνευμονικής υπερπλήρωσης και ο όγκος του αέρα κάθε κίνησης πνευμονικής άντλησης. Έπειτα μπορούν να γίνουν μετρήσεις στη θάλασσα για το όφελος (μετρημένο σε βάθος) που προκύπτει από τη χρήση αυτών των τεχνικών. Έτσι θα έχουμε μια πιο σαφή εικόνα για το πόσο χρήσιμες ή όχι είναι αυτές οι τεχνικές στην αθλητική ελεύθερη κατάδυση.




πηγη http://www.psarema.