Θερμοκλινές: Σημαντικός παράγοντας στην παρουσία θηραμάτων

του Βαγγέλη Θεοδώρου

Η αύξηση της κινητικότητας στα ρηχά την άνοιξη, το πρώτο μεγάλο ανέβασμα του Ιουνίου και η μετακίνηση των ψαριών στη βαθύτερη ζώνη κατά τον Αύγουστο, επηρεάζονται άμεσα από την ύπαρξη του θερμοκλινούς που τις περιόδους αυτές κάνει πιο αισθητή την εμφάνισή του. Η θάλασσα ως γνωστόν κρατά στα βαθύτερα στρώματα ένα σχετικά σταθερό μέσο όρο θερμοκρασίας. Όταν το επιφανειακό στρώμα της θερμαίνεται πολύ από τον ήλιο τους ζεστούς μήνες του χρόνου, τότε παρατηρείται και το φαινόμενο του θερμοκλινούς, η διαφορά μάλιστα θερμοκρασίας του ενός στρώματος με του άλλου μπορεί να είναι ως και 10 βαθμούς κελσίου.
Την άνοιξη το θερμό στρώμα νερού είναι μικρό σε πάχος με αποτέλεσμα το θερμοκλινές να βρίσκεται ψηλά ενώ τέλος καλοκαιριού και αρχές φθινοπώρου που οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας είναι και οι μεγαλύτερες το θερμότερο στρώμα νερού μεγαλώνει και έτσι το θερμοκλινές βαθαίνει. Το χειμώνα το φαινόμενο εξαλείφεται λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν εξωτερικά και σπανίως εμφανίζεται στο πεδίο δράσης του υποβρύχιου κυνηγίου και με πολύ μικρή διαφορά θερμοκρασίας σε σχέση με αυτή του καλοκαιριού. Όλα τα παραπάνω ισχύουν βέβαια σε γενικές γραμμές και αόριστα γιατί το θερμοκλινές επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες με κυριότερο την ύπαρξη ψυχρών ή θερμών ρευμάτων, τα οποία ανακατεύουν τις μάζες του νερού εξομαλύνοντας και την διαφορά θερμοκρασίας του. Ένας άλλος παράγοντας που παίζει ρόλο είναι η μορφολογία του βυθού. Αν π.χ. έχουμε κοφτά απότομα σκαλοπάτια, αν πρόκειται για κόλπο όπου δεν υπάρχουν και πολλά ρεύματα ή αν μία ξέρα σηκώνεται από τα βαθιά, τότε το εύρος βάθους που θα παρατηρήσουμε θερμοκλινές θα διαφέρει από τις υπόλοιπες περιοχές ακόμη και αν αυτές βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Μπορούμε να αντιληφθούμε το θερμοκλινές καθώς καταδυόμαστε, από την απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας, αλλά και με την όρασή μας, καθώς το νερό αλλάζει πυκνότητα και θα επανέλθει μόλις εισέρθουμε στο ψυχρό ή στο θερμό στρώμα αντίστοιχα.


Το θερμοκλινές για διάφορους λόγους, όπως η συγκέντρωση πλαγκτόν και η ευνοϊκότερη θερμοκρασία νερού, φαίνεται να έλκει τους πληθυσμούς των ψαριών, έτσι αποκτά ενδιαφέρον για τους ψαροκυνηγούς οι οποίοι πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να επικεντρώσουν το κυνήγι τους γύρω από αυτό το βάθος. Συνήθως τα ψάρια κινούνται λίγο ψηλότερα από αυτό ή μέσα στο στρώμα του θερμοκλινούς, ενώ σπάνια θα παίζουν στο κρύο κομμάτι. Τα μικρόψαρα και κυρίως οι καλόγριες είναι αυτές που προδίδουν την ύπαρξή του και δεν είναι λίγες οι φορές που τα κοπάδια τους σχηματίζουν οριζόντια στρώματα και το οριοθετούν. Παρόμοια συμπεριφορά παρουσιάζουν πολλές φορές και τα σαργοειδή που και σε αυτά αρέσει να κοπαδιάζουν και να κινούνται νωχελικά ακολουθώντας το ρεύμα πάνω στο στρώμα του θερμοκληνούς. Όλα τα είδη των μαύρων ψαριών αρέσκονται να κυνηγούν ή ακόμη και να ζευγαρώνουν μέσα σε αυτό το στρώμα. Όταν το θερμοκλινές είναι αρκετά ψηλότερα από το θαλάμι τους αυτά αιωρούνται σε κοντινή απόσταση από αυτό, εκμεταλλευόμενα την διάθλαση του φωτός που παρουσιάζεται στο όριο των δύο διαφορετικών θερμοκρασιακά όγκων νερού, για να κυνηγήσουν τα μικρότερα ψάρια.
Οι συναγρίδες και τα πελαγίσια από την άλλη προτιμούν να κάνουν εφόδους πάνω ή κάτω από αυτό και σπανίως θα τις συναντήσουμε μακριά από τα όριά του, ενώ συνηθίζουν να κινούνται λίγο ψηλότερα στη θερμή επιφανειακή μάζα και μπαίνουν στην ψυχρή μόνο όταν τρομάξουν από την παρουσία μας για να εξαφανιστούν στη συνέχεια στα βαθύτερα στρώματα.