Η Ελεύθερη Κατάδυση είναι ένα «εργαλείο» για τους ανθρώπους που καταδύονται κρατώντας την αναπνοή τους. Χωρίς «αυτό» είναι αδύνατον να καταδυθούν. Θα μπορούσαν να «βουτήξουν» με «μπουκάλες», αλλά αυτό είναι άλλο κεφαλαίο που ώμος οφειλή την ύπαρξη του στην Ελεύθερη Κατάδυση.
Να πιάσουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Κάποτε, ας πούμε στης πριν από το 1950 και πολύ παλιότερα, υπήρχαν άφθονα ψαριά στης θάλασσες της Μεσογείου. Ήταν τόσο πολλά που θύμιζαν τροπικά μέρη. Υπήρχαν πάρα πολλά είδη ψαριών διάφορων ειδών και σε διάφορα βάθη. Ήταν τόσο πολλά μα τόσο πολλά, που …δεν χωράγανε! Οι ψαράδες τα πιάνανε με αγκίστρια, δίχτυα παραγάδια κλπ. κλπ. Όταν η θάλασσα ήταν «κάλμα» μπορούσαν μάλιστα και τα έβλεπαν και απέξω. Τη μεγαλείο ήταν αυτό! Κάποιοι είχαν ανακαλύψει το «γυαλί» και μπορούσαν και έβλεπαν και με ρυτιδιασμένη θάλασσα. Κάποια στιγμή λοιπόν, κάποιος θέλησε να «βουτήξει» και να «καμακώσει» ένα μεγάλο ψάρι το οποίο έβλεπε με το «γυαλί». Είχε αποτύχει με όλους του παραδοσιακούς τρόπους που είχε δοκιμάσει: Το «τέρας» είχε κόψει όλα τα αγκίστρια, είχε σκίσει όλα τα δίχτυα και το βράδυ που είχε δοκιμάσει με πυροφάνι, κρυβότανε κάτω από το μεγάλο βράχο. Είχε φτιάξει λοιπόν μια αυτοσχέδια μάσκα, αντιγράφοντας το παραδοσιακό «γυαλί», είχε πάρει το καμάκι και είχε μπει στο νερό για να μετρηθεί με το τέρας που αν το έπιανε θα έτρεφε την οικογένεια του για πολύ καιρό! Η άρχει είχε γίνει. Μπορεί το τέρας να μην κατάφερε να το πιάσει αλά ,αν και δύσκολα, έπιασε άλλα ψαριά. Ήταν πιο δύσκολα από ότι με τα αγκίστρια· χρειαζότανε επιδεξιότητα και …αναπνοή. Όμως ο κόσμος που είχε ανακαλύψει , ήταν μαγικός!
Πιστεύω ακραντατα ότι κάπως έτσι ξεκίνησε η Υποβρύχια «περιπέτεια» της ανθρωπότητας!
Το υποβρύχιο ψάρεμα εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα στης περισσότερες μεσογειακές χώρες. Κάποια στιγμή, λοιπόν ο αιμνιστος Κουστο, ανακάλυψε μια συσκευή παροχής αέρα, που του επέτρεπε να παραμένει «όση» ώρα ήθελε κάτω από το νερό και να βγάζει ίσο το δυνατόν περισσότερα ψάρια. Γρήγορα ώμος διαπίστωσε ότι ήταν πολύ εύκολο και μάλλον καταστροφικό. Έτσι, πολύ γρήγορα, απαγορεύτηκε το «ψάρεμα με την συσκευή», για να φτάσουμε στην σημερινή εποχή όπου επιτρέπονται η Ελεύθερες Κατάδυσης με άκοπο το υποβρύχιο ψάρεμα, και η Αυτόνομες Κατάδυσης με σκοπό τη ψυχαγωγία!
Την σημερινή ημέρα, η Ελεύθερη κατάδυση έχει προχωρήσει πάρα πολύ. Το βαθύτερο παγκόσμιο ρεκόρ έχει φτάσει τα 170 μέτρα. Στην αγωνιστική Ελεύθερη στα σταθερά βάρη έχουν άγγιξε τα 100.
Είναι αξιοθαύμαστο πως η εξέλιξη της ανθρωπότητας αχεί συμβάλει σε τέτοιο βαθμό ώστε να δεκαπλασιαστούν οι επιδόσεις τον Ελευθέρων Δυτών τα τελευταία 100 χρόνια.
Και φυσικά αχούν εξελιχτεί και οι Υποβρύχιοι Κυνηγοί , μερικοί από τους οποίους ψαρεύουν σε αβυσσαλέα βάθη. Υπάρχουν πλέον σε όλον των πλανιτη εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι που καταδύονται με ελεύθερη κατάδυση. Παράλληλα με την αύξηση των δυτών, αχούν αυξηθεί και τα ατυχήματα. Μόνο στην Ελλάδα , κάθε χρόνο πεθαίνουν 20 με 30 ψαροντουφεκαδες ενώ εξασκούν το αγαπημένο τους χόμπι. Ένας τεράστιος αριθμός, νέων ανθρώπων που χάνουν την ζωή τους έτη άδικα. Και λέω άδικα για τη το 98% των περιστατικών θα είχαν αποφευχθεί, εάν δεν ψάρευαν μόνη τους.
Η Ελεύθερη Κατάδυση διδάσκεται πλέων. Υπάρχουν βασικές αρχές και κανόνες ασφάλειας που καθιστούν την ελεύθερη κατάδυση μια από της ασφαλέστερες ακραίες δραστηριότητες. Πράγματι, ο αναγνώστης θα διαπιστώσει τα λεγόμενα μου στη συνεχεία.
Ο πρώτος και σημαντικότερος κανόνας λέει ότι δεν πρέπει να καταδυόμαστε ποτέ μόνοι. Το 98% τον θανατηφόρων ατυχημάτων οφείλονται σε πνιγμό που επακολουθεί μια υποξια. Όταν ένας ελεύθερος δύτης χάσει της αισθήσεις του από υποξια, χρειάζεται ένα «χέρι» βοηθείας το οποίο να κρατήσει το κεφάλι του έξω από το νερό, έτσι ώστε όταν θα συνέλθει να αναπνεύσει αέρα. Τόσο απλό είναι το θέμα! Ακόμα και ένα παΐδι, μια φιλί, μια σύζυγος θα μπορούσα να κάνει μια Τάσο απλοί πράξη! Καταλαβαίνετε πόσο μεγάλο έγκλημα κάνουν όσοι καταδύονται μόνοι?
Όταν λέμε ποτέ μόνοι, δεν αινούμε να πηγαίνουμε για ψάρεμα με την ίδια βάρκα και όταν φθάσουμε στον ψαρότοπο ο ένας να τραβάει προς ανατολή και ο άλλος προς δύσει. Ο ένας προσέχει των άλλον σε κάθε του βουτιά και βουτάνε εναλλάξ. Αυτός που «προσέχει», αν δεν βεβαιωθεί ότι ο σύντροφος του ολοκλήρωσε την κατάδυση του επιτυχώς,, επουδενη δεν ετοιμάζεται για βουτιά και δεν απομακρύνεται αν δεν είναι σίγουρος ότι ο άλλος των ακολουθεί!
Άωτος φυσικά είναι και ο λόγος που δεν αχούμε ούτε ένα θανατηφόρο ατύχημα σε αγώνες ελεύθερης κατάδυσης.
Ο δεύτερος κανόνας λέει ότι πάντα πρέπει να κουβαλάμε μια σημαδούρα που θα επισημαίνει την παρουσία μας μέσα στην θάλασσα, και σε συνδυασμό με των πρώτο κανόνα μας προστατεύει από διερχόμενα ταχύπλοα. Η δεύτερη αιτία πρόκλησης θανατηφόρων και μη ατυχημάτων, είναι τα σκάφη που χτυπάνε τους ανυποψίαστους ψαροντουφεκαδες είτε επειδή δεν είχαν σημαδούρα η επειδή δεν την είδαν αυτοί που οδηγούσαν το σκάφος. Γι’αυτο λέμε σε συνδυασμό με των πρώτο κανόνα, για να μπορούν να μειώνονται η πιθανότητες ενός ατυχήματος που θα οφείλεται στο ότι κάποιος δεν είδε την σημαδούρα. Τους καλοκαιρινούς μήνες και κυρίως τα Σάββατο-κυριακα είναι πάρα πολλή επικίνδυνο.
Και σε αυτήν την περίπτωση δεν είχαμε ποτέ θανατηφόρα ατυχήματα με ελεύθερους δύτες που καταδυόντουσαν οργανωμένοι.
Ο τρίτος κανόνας , ακόμα και από μόνος του θα είδε γλιτώσει πολλούς ψαροντουφεκαδες. Λέει ότι πρέπει να ρυθμίζουμε την πλευστότητα μας έτσι ώστε να είναι ουδέτερη στα 2/3 του συνολικού βάθους στον οποίο καταδυόμαστε. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί μεν να δυσκολευόμαστε να φτάσουμε μέχρι τη ζώνη ουδέτερης πλευστότητας όμως έχουμε ως αντάλλαγμα μια πολύ άνετη άνοδο προς την επιφάνια , κάτι που θα μας προστατέψει από το να καταναλώσουμε της τελευταίες ποσότητες οξυγόνου. Έτσι θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μια υποξια. Είναι ένα μέτρο ασφαλείας που δυσκολεύει αρχικά πολλούς κύριος αρχάριους, που ωμός είναι πολύ σημαντικό να τηρείται με ευλάβεια.
Ο τέταρτος κανόνας λέει ότι πρέπει να εξισώνονται τα αυτιά ,πάτα πριν επέλθει ο πόνος.
Αυτός είναι ένας κανόνας που εύκολα ένας ψαροντουφεκας μπορεί να παραβιάσει όταν πλησιάζει ένα θήραμα σε κάθετη πορεία. Μπορεί να καθυστερήσει είτε εσκεμμένα είτε κατά μαθός την εξίσωση, με αποτέλεσμα , διανύοντας άλλο μισό μέτρο απόσταση, να προκαλέσει ρήξη τυμπανικής μεμβράνης.
Το νερό που θα μπει στο μέσα αυτή , και ο ίλιγγος που θα προκαλέσει μπορεί να φέρει απώλεια προσανατολισμού και αυτό μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρό ατύχημα.
Ο πέμπτος κανόνας έχει σχέση με των προηγούμενο όσον αφορά το αποτέλεσμα. Απλά είναι διαφορετικός ο τρόπος πρόκλησης. Λέει ότι, πριν από την πρώτη βουτιά να διευκολύνεται η εισροή νερού μεταξύ νεοπρενιου και τύμπανου. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να προσέχουμε πάρα πόλη κυρίως με στολές ξυρισμένες εσωτερικά και στολές που η κουκούλες τους έχουν ακουαστοπ. Σε περίπτωση που δεν το κάνουμε, μπορεί με μια απρόβλεπτη κινήσει του κεφαλιού ενώ βρισκόμαστε υποβρυχίως, να μπει απότομα το νερό και να έχουμε ρήξη τύμπανου.
Ο εκτός κανόνας είναι για να προλαβαίνει περιπτώσεις που ο δύτης χάσει της αισθήσεις του υποβρυχίως και έχει τον αναπνευστήρα στο στόμα του. Το να βγαίνει ο αναπνευστήρας σε κάθε κατάδυση σαν μέτρο ασφάλειας,, εκτός από το να προφυλάσσει τον δύτη από ένα επικίνδυνο πλημιριζμα των άνω αναπνευστικών οδών σε περίπτωση λιποθυμιάς, βοηθάει στο να πετυχαίνεται ευκολότερα η εξισώσει των αυτιών. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μύες που συμβάλουν στην συγκράτηση του αναπνευστήρα στο στόμα, χαλαρώνουν και έτσι γίνεται ευκολότερη η εξίσωση.
Ο έβδομος κανόνας προτρέπει τον ελεύθερο δύτη να μην κάνει ποτέ πλήρη και βίαιη εκπνοή στην έξοδο του από την κατάδυση. Αυτό για παρόμοιους λόγους όπως στον τρίτο κανόνα. Ο δύτης που ολοκληρώνει την κατάδυση του, νιώθει την ανάγκη να εκπνεύσει έντονα και ολοκληρωτικά για να αποβάλει το διοξείδιο που τον «πιέζει». Κάνοντας όμως πλήρη και βίαιη εκπνοή, μαζί με το διοξείδιο θα βγάλει και κάποιο μικρή ποσότητα οξυγόνου· μια ποσότητα αρκετή να του εξασφαλίσει μια ασφαλής έξοδο σε περίπτωση που δεν εκπνεύσει πλήρως. Έτσι θα αποφύγει μια ανεπιθύμητη απώλεια αισθήσεων που μπορεί να επέλθει ακόμα και μετά από 5-10 δευτερόλεπτα από την έξοδο.
Η αποφυγή οποιασδήποτε απνευστί προσπάθειας σε περίπτωση που δεν τηρούνται οι παραπάνω κανόνες, είναι ένδειξη ωριμότητας και γνώσης.
Κανένας δεν θα έχει πνίγει όταν ίσχυαν όλα τα παραπάνω. Ενώ αντίθετος σε όλα τα περιστατικά όπου τα θύματα χάσανε την ζωή τους,, δεν είχαν τηρηθεί κάποιους από τους παραπάνω κανόνες ασφάλειας.
(Ο Ρομπερτο Καλιτς είναι Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών Ελεύθερης Κατάδυσης και Ιδρυτής της Apnea Academy στην Ελλάδα.)
πηγη http://www.robertocalich.com/online/2011-02-11-07-51-02/53-2011-02-11-07-54-17.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου