Μάσκες…

Εισαγωγή

Στην ελεύθερη κατάδυση (και πολύ περισσότερο στην αθλητική ελεύθερη κατάδυση) ο εσωτερικός όγκος μιας μάσκας διαδραματίζει έναν αρκετά σοβαρό ρόλο. Μάσκες μεγάλου όγκου απαιτούν μεγαλύτερη ποσότητα αέρα ώστε να εξισωθεί η πίεση στο εσωτερικό τους.
Για δύο λόγους αποφασίσαμε να γράψουμε αυτό το άρθρο. Ο πρώτος είναι ότι έχουμε βαρεθεί να διαβάζουμε «test» και παρουσιάσεις μασκών όπου όλες οι μάσκες είναι «άριστες», με «πολύ καλό οπτικό πεδίο» κλπ. Η κρίσεις των προϊόντων δεν είναι σωστό να βασίζονται μόνο στις προσωπικές προτιμήσεις του συντάκτη, πρέπει να βασίζονται και σε αντικειμενικές μετρήσεις.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι είχαμε μεγάλη περιέργεια να δούμε σε τι αποτελέσματα θα καταλήγαμε μετρώντας τους εσωτερικούς όγκους και τα οπτικά πεδία των πιο δημοφιλών μασκών «μικρού όγκου» της αγοράς ώστε να δούμε ποια μας ταιριάζει περισσότερο (ελαφρώς εγωιστικό το κίνητρό μας, το ομολογούμε).
Μέτρηση εσωτερικού όγκου

Ο εσωτερικός όγκος μιας μάσκας εξαρτάται από δύο παράγοντες. Πρώτον, το σχήμα της μάσκας και δεύτερον, το σχήμα του προσώπου του δύτη. Είχαμε προβλέψει λοιπόν πριν κάνουμε τις μετρήσεις ότι ανάλογα με το δύτη θα είχαμε διαφορετικά αποτελέσματα εσωτερικού όγκου. Έτσι καλέσαμε και ένα τρίτο φίλο μας να πάρει μέρος στις μετρήσεις. Μάλιστα φροντίσαμε να έχει διαφορετικό σχήμα προσώπου από εμάς (δηλαδή να είναι όμορφος μιας και εμείς οι δύο είμαστε χάλια!).
Καθώς δεν είμαστε κάτοχοι όλων των μασκών που θέλαμε να «μετρήσουμε», ζητήσαμε από μερικούς φίλους να μας δανείσουν τις μάσκες τους εξηγώντας παράλληλα και για ποιο λόγο τις θέλαμε. Αυτό που σχεδόν αμέσως μας ρωτούσαν με περιέργεια, (μερικοί εξ’ αυτών και με τόνο φιλικά ειρωνικό) ήταν το πώς θα μετρούσαμε τον εσωτερικό όγκο των μασκών.
Είναι πολύ δύσκολο να μετρήσει κανείς απ’ ευθείας τον όγκο του αέρα που βρίσκεται μέσα σε μία μάσκα. Υπάρχει όμως το εξής κόλπο: αν βυθίσουμε το πρόσωπό μας και τη μάσκα στο νερό και τη φορέσουμε υποβρυχίως καταφέρνουμε να έχουμε μόνο νερό εσωτερικά της μάσκας. Στη συνέχεια αδειάζουμε το νερό που έχει εγκλωβιστεί στη μάσκα σε μία λεκάνη και το ζυγίζουμε σε ζυγαριά ακριβείας γραμμαρίου. Αφαιρούμε το βάρος της άδειας λεκάνης και βρίσκουμε πόσα γραμμάρια ζυγίζει το νερό από το εσωτερικό της μάσκας. Καθώς το νερό έχει ειδικό βάρος ίσο με τη μονάδα, το βάρος του σε γραμμάρια ισούται με τον όγκο του σε κυβικά εκατοστά. Ο όγκος αυτός είναι και ο εσωτερικός όγκος της μάσκας! Τα ειρωνικά χαμόγελα των φίλων καθώς άκουγαν την παραπάνω περιγραφή, μετατρέπονταν σε μια έκφραση που έδειχνε «κατανόηση» και αποσπάσαμε και σχόλια του τύπου: «Δεν πάτε καλά εσείς» κλπ. Η αλήθεια πάντως είναι αυτός είναι ο ακριβέστερος και ίσως ο μοναδικός τρόπος για να μετρηθεί ο εσωτερικός όγκος μιας μάσκας!
Να ’μαστε λοιπόν πάνω από μια μπανιέρα γεμάτη νερό, έχοντας δίπλα μας μια ζυγαριά ακριβείας γραμμαρίου. Ο ένας γονατισμένος μπροστά στη μπανιέρα με τη μάσκα στο χέρι, ο άλλος όρθιος δίπλα του με τη λεκάνη και ο τρίτος δίπλα στη ζυγαριά για να καταγράφει τα αποτελέσματα που μπορείτε να δείτε στον πίνακα ΧΧ. Για κάθε μάσκα ο κάθε ένας από εμάς έκανε δύο μετρήσεις και υπολογίστηκε ο μέσος όρος. Για να είμαστε σίγουροι ότι δεν κάναμε κάποιο λάθος, αν οι δύο μετρήσεις διάφεραν περισσότερο από 15γρ. τότε απορρίπταμε και τις δύο και ξεκινούσαμε την διαδικασία για τη συγκεκριμένη μάσκα από την αρχή. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ήταν σχεδόν αδύνατο να μην διαφέρουν οι μετρήσεις έστω και ελάχιστα, μιας και η πίεση που ασκείται πάνω στη μάσκα καθώς τη φοράμε δεν μπορεί να είναι απόλυτα σταθερή. Πάντως οι διαφορές ήταν πολύ μικρές (μικρότερες των 10γρ) και έτσι οι μετρήσεις μπορούν σίγουρα να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα.
Μέτρηση οπτικού πεδίου

Η μέτρηση του οπτικού πεδίου δεν ήταν τόσο επίπονη μιας και το οπτικό πεδίο δεν διαφέρει ανάλογα με το άτομο. Έτσι δεν χρειάστηκε να κάνουμε πολλές μετρήσεις. Η μέθοδος που ακολουθήσαμε ήταν σχετικά απλή και σίγουρα απλούστερη από εκείνη της μέτρησης του όγκου.
Τοποθετήσαμε μια μεζούρα στο πάτωμα και από σταθερό σημείο, φορώντας τη μάσκα και κρατώντας την οριζόντια με το έδαφος καταγράψαμε τα μεγαλύτερα νούμερα που μπορούσαμε να δούμε πάνω στη μεζούρα. Κάναμε μετρήσεις σε τέσσερις κατευθύνσεις. Πάνω, κάτω, δεξιά και αριστερά. Η απόσταση από το έδαφος ήταν σταθερή οπότε με απλές πράξεις τριγωνομετρίας βρήκαμε τις γωνίες του οπτικού πεδίου. Συνολικά υπολογίσαμε τέσσερις γωνίες. Στον κάθετο άξονα κρατήσαμε και τις δύο γωνίες μιας και πιστεύουμε ότι ο διαχωρισμός «γωνία πάνω» και «γωνία κάτω» έχει σημασία. Στον οριζόντιο αθροίσαμε τις δύο γωνίες (δεξιά και αριστερά) μιας και ούτως ή άλλως το οπτικό πεδίο είναι συμμετρικό, δηλαδή οι μοίρες προς τα δεξιά και αριστερά είναι ίσες (πράγμα που επιβεβαιώθηκε και από τις μετρήσεις μας).
Για τους περίεργους να αναφέρουμε ότι ο υπολογισμός της γωνίας έγινε με τον παρακάτω τρόπο. Κατά τη μέτρηση του οπτικού πεδίου προς τα «πάνω» σχηματίζεται ένα ορθογώνιο τρίγωνο με τις εξής «νοητές» πλευρές: την κάθετη ευθεία από το κέντρο του φακού της μάσκας μέχρι το πάτωμα, την επίσης κάθετη πλευρά που βρίσκεται «πάνω» στη μεζούρα και την υποτείνουσα από το φακό μέχρι το πιο απομακρυσμένο σημείο που μπορούμε να δούμε προς τα «πάνω». Αντίστοιχα τρίγωνα σχηματίζονται και κατά τις μετρήσεις προς τα «κάτω», «δεξιά» και «αριστερά». Από τα τρίγωνα αυτά γνωρίζουμε τις δύο κάθετες πλευρές. Η μία είναι η σταθερή απόσταση από το έδαφος και η άλλη η μέτρηση επί της μεζούρας. Επίσης γνωρίζουμε ότι η ορθή γωνία είναι αυτή που σχηματίζεται από τις δύο αυτές πλευρές. Έτσι, μπορούμε να υπολογίσουμε την εφαπτομένη της γωνίας που μας ενδιαφέρει (πχ προς τα «πάνω») γνωρίζοντας ότι ισούται με την απέναντι κάθετη (το έδαφος) διαιρεμένη με την προσκείμενη κάθετη (την απόσταση από το έδαφος). Γνωρίζοντας αυτό το λόγο, βρήκαμε από τους σχετικούς τριγωνομετρικούς πίνακες, ποιας γωνίας η εφαπτομένη αντιστοιχεί σε αυτό τον αριθμό. Τα αποτελέσματα για κάθε μάσκα μπορείτε να τα δείτε στον πίνακα ΧΧ.
Επεμβάσεις

Όπως όλα τα αντρικά παιχνίδια έτσι και ο εξοπλισμός της ελεύθερης κατάδυσης δέχεται βελτιώσεις, επεμβάσεις και πατέντες. Στη περίπτωση της μάσκας και όπως φάνηκε από τις μετρήσεις που κάναμε δεν είναι απλά για να έχουμε κάτι να κάνουμε, υπάρχει και ουσιαστική βελτίωση.
Στις μάσκες που χρησιμοποιούνται για το υποβρύχιο κυνήγι μπορούν να γίνουν πολλές αλλαγές με σκοπό όχι μόνο τη μείωση του εσωτερικού όγκου αλλά και αλλαγές στην εμφάνιση. Κρύσταλλα «καθρέπτες» ή φυμέ και σκελετοί βαμμένοι σε χρώματα παραλλαγής θα βοηθήσουν τη γρηγορότερη προσέγγιση των ψαριών στα καρτέρια. Στην ελεύθερη κατάδυση όμως το βασικότερο ρόλο παίζει ο εσωτερικός όγκος. Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την επίδοσή μας σε σχέση με τη μάσκα είναι το πόσο κοντά μπορεί να έρθει η μάσκα στο πρόσωπο χωρίς να προκαλέσει δυσφορία ή πιο απλά πόσα μέτρα μπορούμε να κατεβούμε με τη μάσκα ανεξίσωτη. Η πιο απλή επέμβαση που μπορούμε να κάνουμε σε μια μάσκα είναι να αφαιρέσουμε τη φλάντζα. Όπως φαίνεται και στη Φώτο 1 η λουρίδα που προεξέχει εσωτερικά της ποδιάς εξαφανίστηκε. Με την επέμβαση αυτή η μείωση του όγκου είναι πολύ μικρή το κύριο όμως όφελος είναι ότι η μάσκα μπορεί να έρθει πολύ κοντά στο πρόσωπο χωρίς να ενοχλεί. Τη διαφορά μετά από αυτή μεταποίηση θα τη καταλάβουμε στις βαθιές μας βουτιές και είναι ουσιαστική. Το περίεργο είναι ότι η μάσκα δεν χάνει ούτε τη στεγανότητα της ούτε τη σταθερότητα της πάνω στο πρόσωπο κάτι που μας κάνει να αναρωτιόμαστε γιατί τη βάζουν αυτή τη φλάντζα στις μάσκες. Ίσως βέβαια με την φλάντζα να επιτυγχάνεται καλύτερη εφαρμογή σε «δύσκολα» σχήματα προσώπων.
Τεχνικά η αφαίρεση της φλάντζας δεν είναι δύσκολη θέλει απλά λίγη υπομονή και αυτό μόνο αν θέλετε και το αισθητικό αποτέλεσμα να είναι καλό. Πρώτα κόβουμε τη φλάντζα όσο πιο κοντά στη ποδιά ( μη κόψετε τη ποδιά!) και μετά με ένα ντουκόχαρτο (εδώ θέλει υπομονή) αφαιρούμε το υπόλοιπο. Όσο πιο λεπτό το ντουκόχαρτο τόσο καλύτερο το αποτέλεσμα και τόσο πιο πολύ υπομονή χρειαζόμαστε. Η πρώτη από τις τροποποιημένες μάσκες είναι μια minima με φαγωμένη τη φλάντζα και χωρίς κάποια άλλη επέμβαση. Όπως φαίνεται και στις μετρήσεις η διαφορές είναι πολύ μικρές αλλά η διαφορά είναι αισθητή σε μεγαλύτερα βάθη κυρίως όταν η μάσκα έχει κολλήσει τελείως στο πρόσωπο
Για τη μείωση όγκου τώρα υπάρχουν πολλές λύσεις. Παλαιότερα χρησιμοποιούσαμε κομμάτια από σιλικόνη ή neoprene που τοποθετούσαμε μέσα στη μάσκα στα σημεία που υπήρχε χώρος. Συνήθως υπάρχει χώρος στη κορυφή της μύτης εκτός αν η μύτη σας είναι πολύ μεγάλη οπότε δεν χρειάζεστε μείωση όγκου. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει της μόδας τα διπλά κρύσταλλα (όχι άδικα). Ένα χοντρό κομμάτι κρύσταλλο προσαρμόζεται στο κρύσταλλο της μάσκας από τη μέσα μεριά Φώτο 2.Μια πολύ απλή επέμβαση με θαυματουργά αποτελέσματα. Τέτοια διπλά κρύσταλλα υπάρχουν έτοιμα στην αγορά για αρκετές μάσκες μικρού όγκου (κοστίζουν περίπου 24ευρώ). Στη δοκιμή μας είχαμε δυο τέτοιες μάσκες μια target και μια superochio από τις οποίες είχαν αφαιρεθεί και οι φλάντζες (full extra) . Η πρώτη που έφερε και τα καλύτερα αποτελέσματα στην αξιολόγηση εσωτερικού όγκου έχει κρύσταλλα πολύ χοντρά (ακουμπάνε στα βλέφαρα) φτιαγμένα στο χέρι με πολύ μεράκι (εύγε Νίκο) ενώ η δεύτερη κρύσταλλα που βρίσκουμε στο εμπόριο. Η τοποθέτηση τους είναι απλή (εφόσον χρησιμοποιηθούν τα έτοιμα)και η μάσκα δεν χάνει σε οπτικό πεδίο ούτε δημιουργεί διαθλάσεις. Το μόνο αρνητικό είναι ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αγώνες Ε.Κ αφού οι διεθνείς κανονισμοί δεν το επιτρέπουν . Είναι σίγουρο ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι τρόποι να μειωθεί ο όγκος μιας μάσκας και σίγουρα θα είχε ενδιαφέρον να μετρούσαμε και άλλες μάσκες θύματα επεμβάσεων (αν έχετε κάποια τέτοια μάσκα και θέλετε, είμαστε στη διάθεση σας).
Omer Predator

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η μικρή omer ήταν η δυσάρεστη έκπληξη του τεστ τόσο ο μεγάλος όγκος όσο και μέτρια ποιότητα κατασκευής μας άφησαν μια άσχημη γεύση. Ειδικά αν σκεφτούμε ότι συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ακριβότερες μάσκες της αγοράς. Με τα ίδια περίπου χρήματα μπορεί κάποιος να πάρει την abyss exclusive που έχει καθρέφτες και πλαστικά κορυφαίας ποιότητας. Πρέπει όμως να παραδεχτούμε ότι η omer ήταν η πρώτη εταιρεία που λανσάρισε μια τέτοιου είδους μάσκα. Στα θετικά η έλλειψη φλάντζας και η μικρή ποδιά.
Omer Abyss

Η abyss αν και δεν ξεχώρισε με τις επιδόσεις της μας εντυπωσίασε με τη ποιότητα κατασκευής της και τη πληθώρα μοντέλων που καλύπτουν κάθε ανάγκη. Η σχεδίαση της δεν είναι η πιο σύγχρονη και μάλλον δεν είναι από τις πρώτες επιλογές ενός ελεύθερου δύτη. Ο απαιτητικός όμως ψαροκυνηγός θα βρει στις mimetic (πλαστικά παραλλαγής ) και exclusive (κρύσταλλα καθρέφτες και εξαιρετικής ποιότητας πλαστικά) δυο μάσκες για τις ειδικές ανάγκες του.
Scubapro Futura 1

Ο παλιός είναι αλλιώς. Η λαϊκή αυτή ρήση ταιριάζει απόλυτα στη futura . Η αμφιλεγόμενης αισθητικής μάσκα που έχει πρωτοπαρουσιαστεί μάλλον πριν γεννηθούμε εμείς έκανε την έκπληξη. Πέτυχε υψηλές επιδόσεις σε όλους τους τομείς και μας εντυπωσίασε ευχάριστα. Σε θέματα ποιότητας κατασκευής όμως και ευκολίας στη χρήση τα πράγματα δεν είναι τόσο καλά. Αν η συγκεκριμένη μάσκα έβγαινε σε σιλικόνη και με καλύτερα clips για το λουράκι σίγουρα θα πήγαινε πολύ καλύτερα στις πωλήσεις.
Cressi Superochio

Μια από τις πιο κλασσικές μάσκες της αγοράς και από τις πιο πολυφορεμένες. Έχει κερδίσει πολλούς ψαροκυνηγούς αλλά και πολλούς από τη νέα γενιά ελεύθερων που βρήκαν πρόσφορο έδαφος για τις επεμβάσεις τους. Χωρίς να ξεχωρίζει σε κάποιο τομέα βρίσκεται ψηλά σε όλες τις μετρήσεις. Πολύ σημαντικό στοιχείο είναι η ευκολία με την οποία μπορεί να μειωθεί ο όγκος της. Δεν μπορεί βέβαια να κρύψει τα χρόνια της και η ποιότητα της σιλικόνης θα μπορούσε να είναι καλύτερη.
Mares Target

Μια από τις πιο δημοφιλείς μάσκες της αγοράς με κορυφαία ποιότητα κατασκευής και πολύ καλή εφαρμογή σε πολλούς τύπους προσώπων. Ο μικρός εσωτερικός όγκος και το καλό οπτικό πεδίο την κάνουν μια πολύ καλή επιλογή τόσο για ελεύθερη κατάδυση όσο και για ψαροντούφεκο. Εύκολα μπορεί να δεχθεί επεμβάσεις μείωσης του όγκου της, μια και υπάρχουν έτοιμα κρύσταλλα στην αγορά που μπορούν να τοποθετηθούν στο εσωτερικό της.
Cressi Minima

Μια εντυπωσιακή σίγουρα μάσκα. Φαίνεται αλλά και είναι μικρού όγκου και η ποιότητα κατασκευής της είναι άριστη. Το μοναδικό αρνητικό της σημείο είναι το οπτικό της πεδίο (ειδικά προς τα «κάτω»), πράγμα όμως που μας ενδιαφέρει μόνο στο ψαροντούφεκο. Μάλλον είναι η μάσκα που φορούν οι περισσότεροι ελεύθεροι δύτες που θέλουν να είναι και στη μόδα! Επίσης συμπεριφέρεται πολύ καλά μετά από την αφαίρεση της φλάντζας και «έρχεται» πολύ κοντά στο πρόσωπο χωρίς να ενοχλεί καθόλου.
Technisub Sphera

Μια εντυπωσιακή μάσκα. Ενώ με την πρώτη ματιά δεν φαίνεται τόσο μικρού όγκου, στην πραγματικότητα είναι η μάσκα που είχε κατά μέσο όρο το μικρότερο εσωτερικό όγκο ανάμεσα σε αυτές που δεν είχαν υποστεί βελτιώσεις. Η ποιότητα κατασκευής είναι άριστη και το οπτικό της πεδίο τεράστιο, ειδικά το οριζόντιο. Το γεγονός ότι τα κρύσταλλά της είναι κυρτά δημιουργεί μια παραμόρφωση υποβρυχίως, κάτι που όμως συνηθίζεται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Όμως αυτή η παραμόρφωση μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στο υποβρύχιο ψάρεμα. Για την ελεύθερη κατάδυση όμως είναι σίγουρα κορυφαία και δεν είναι τυχαίο ότι είναι η μάσκα που έχουν επιλέξει πολλοί κάτοχοι παγκόσμιων ρεκόρ. Επίσης, όπως και η Minima και η Predator, είναι μια μάσκα με ξεχωριστή εμφάνιση.
Sporasub Samurai

Μια μάσκα που είναι το «alter ego» της Target. Με άλλα λόγια οι δύο μάσκες είναι παρόμοιας σχεδίασης και ότι ισχύει για την Target ισχύει και για την Samurai. Η διαφορά είναι ότι η Samurai κυκλοφορεί και σε έκδοση Elite με κρύσταλλα «καθρέπτες» για το υποβρύχιο ψάρεμα.


πηγη http://www.psarema.info/2012/02/%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%82/