Καρχαρίας Μύθος και Πραγματικότητα

Σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου υπάρχουν περίπου 450 είδη καρχαριών. Εμφανίστηκαν αρχικά 400 εκατομμύρια έτη πριν το ερπετά, τα πουλιά και τα θηλαστικά. Ανήκουν στην κατηγορία ψαριών Chondrichthyes όπου οι σκελετοί τους αποτελούνται από χόνδρο και όχι από κόκαλο (αυτό τους δίνει την δυνατότητα να δαγκώσουν ακόμα και την ουρά ) .Σε όλα αυτά τα χρόνια της παρουσίας τους οι καρχαρίες είχαν την ευκαιρία να εξελιχθούν αλλά και να δημιουργήσουν ποικιλία οικογενειών με πολλές διαφορές σε μέγεθος και μορφή. Έτσι έχουμε καρχαρίες οι οποίοι προσαρμόστηκαν στο να ζουν στα κατωτέρα σημεία του βυθού, όπως ο καρχαρίας Άγγελος, ενώ άλλοι όπως ο μπλε καρχαρίας τον οποίο συναντούμε συχνά στις θάλασσες της μεσογείου και στην Κύπρο βελτιώθηκαν στο να κολυμπούν σε ρηχά νερά και να επιταχύνουν στο νερό πίσω από το θήραμά τους.

Αυτό που τους κάνει τους πλέον δεινούς θηρευτές των θαλασσών σε σημείο θεοποίησης τους τα αρχαία χρόνια από πολλές φυλές είναι τα αξιοθαύμαστα χαρακτηριστικά τους. Ο ελλειπτικός τους βολβός βρίσκεται σε τέτοια θέση που τους προσφέρει την δυνατότητα όρασης προς όλες σχεδόν τις κατευθύνσεις, ενώ με τους διαφορετικούς φώτο-υποδοχείς που εμπεριέχονται στο μάτι τους μπορούν να έχουν έγχρωμη όραση την μέρα και πολύ καλή όραση την νύχτα. Στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού τους υπάρχουν δύο οσφρητικοί σάκοι γεμάτοι από αισθητήρες που τους επιτρέπουν να ανιχνεύουν 1ml αίματος σε 1.000.000 λίτρα νερό ενώ στο κάτω μέρος του κεφαλιού τους υπάρχει ένα ειδικό όργανο που τους επιτρέπει να ανιχνεύουν εξαιρετικά αδύνατες βίο-ηλεκτρικές εκπομπές, που παράγονται από την μυική σύσπαση των θηραμάτων τους. Στην επιφάνεια του δέρματος υπάρχουν τα ευαίσθητα τριχίδια που εξοπλίζουν την πλευρική γραμμή και ανιχνεύουν την οποιαδήποτε κίνηση στο νερό. Το εσωτερικό αυτί που διαθέτουν σχεδιασμένο με σύνθετες μεμβράνες τους δίνει τη δυνατότητα για απόλυτη ισορροπία και έλεγχο των κινήσεων. Τέλος ένα από τα πιο αξιοθαύμαστα χαρακτηρίστηκα τους είναι η ικανότητα τους να χάνουν συνεχώς τα δόντια τους και να τα αντικαθιστούν από νέα αυξανόμενα πίσω από την μπροστινή σειρά.

Στις θάλασσες της Μεσογείου συναντούμε κυρίως 7 διαφορετικά είδη καρχαρία αν και μερικά από αυτά όπως ο Cetorhinus maximus και ο μεγάλος λευκός συναντιούνται πολύ σπάνια, ιδιαίτερα στις θάλασσες της Κύπρου.
1- Κητόρρινος ο μέγιστος

Cetorhinus maximus
• Μήκος: μέχρι 15 μ.
• Διατροφή: Πλαγκτόν
• Συχνάζει:: Πελαγίσιο ψάρι, συχνά πλησιάζει τις ακτές
• Το δεύτερο μεγαλύτερο ψάρι στον κόσμο μετά τον φαλαινοκαρχαρία.
Φιλτράρει εκατομμύρια τόνους θαλασσινού νερού την ώρα..
Πιθανόν επικίνδυνος όταν βρεθεί σε κίνδυνο

2-Μεγάλος Λευκός

Carcharodon carcharias
• Μήκος: πάνω από 7 μέτρα
• Διατροφή: Μεγάλα πελαγίσια ψάρια και κητώδη
• Συχνάζει: Από την επιφάνεια μέχρι βάθος 200μ
παρουσιάζεται κοντά στις ακτές
• Επικίνδυνος

3- Γαλάζιος Καρχαρίας

Prionace glauca
• Μέγεθος: 5 μ. μέγιστος
• Διατροφή: Καλαμάρια, μικρά ψάρια και νεκρά ψάρια
• Συχνάζει: στις ακτές και σε βάθος από 0-150μ.
• Πιθανόν επικίνδυνος

4- Αλέτρη ή εξαβράχιος

Hexanchus griseus
• Μέγεθος: μέχρι 5 μ.
•Διατροφή: Μαλάκια
• Συχνάζει: κοντά στις ακτές σε αμμώδη και βραχώδη εδάφη από 30-100μ.
• Ακίνδυνος

4- Αλέτρη ή εξαβράχιος

Hexanchus griseus
• Μέγεθος: μέχρι 5 μ.
•Διατροφή: Μαλάκια
• Συχνάζει: κοντά στις ακτές σε αμμώδη και βραχώδη εδάφη από 30-100μ.
• Ακίνδυνος

6- Σκυλιόρρινος ο αστρικός

Scylliorhynus stellaris
• Μέγεθος: μέχρι 1,5 μ
• Φαγητό: Μικρά ψάρια, μαλάκια κ.λ.π
• Συχνάζει: κοντά σε βραχώδη και αμμώδη εδάφη από 20-150 μ
• Ακίνδυνος

7- Σκυλιόρρινος το κυνάριο

Scylliorhynus canicula
• Μέγεθος: μέχρι 80cm
• Διατροφή: Μαλάκια
•Συχνάζει: κοντά σε βραχώδη και αμμώδη εδάφη από 20- 150μ
• Ακίνδυνος


Ο πλέον γνωστός σαν δολοφόνος είναι ο μεγάλος λευκός καρχαρίας ο οποίος μέσα από την διασκευή του βιβλίου του Πίτερ Μπέντσλι JAWS στους κινηματογράφους ήρθε να ενισχύσει το φόβο αλλά και το μίσος γύρω από τον καρχαρία. Στην πραγματικότητα αν αναλογιστούμε τις θανάσιμες επιθέσεις άλλων ζωών αλλά ακόμα και εντόμων μπορούμε να συμπεράνουμε ότι είναι η αντίληψη για τον καρχαρία παρά το ψάρι αυτό καθαυτό που προκαλεί τον τρόμο. Αναφέρονται ετησίως 50.000 θάνατοι από φίδια, 1.250 από σφήκες, 250 από ελέφαντες κα μόνο 25 από καρχαρίες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες ο λόγος για τον οποίο επιτείθονται οι καρχαρίες είναι γιατί ο άνθρωπος εισβάλει όλο και περισσότερο στο φυσικό τους χώρο. Έτσι όσο περισσότεροι άνθρωποι επιδίδονται στον θαλάσσιο οικοτουρισμό τόσο οι συναντήσεις με τους καρχαρίες θα αυξάνονται. Όπως αναφέρει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας για τον καρχαρία του πανεπιστημίου της Φλόριντας , Τζορτζ Μπέργκερς <<Συχνά ρίχνουν τροφή προκειμένου να προσελκύσουν τους καρχαρίες. Όταν όμως ταΐζεις ένα καρχαρία, τον προκαλείς. Οι περισσότερες επιθέσεις δεν αποτελούν ουσιαστικά επίθεση αλλά αντίδραση. Η ρίψη φαγητού στη θάλασσα αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι καρχαρίες συμπεριφέρονται.>>

Παρά όμως τις προτροπές από τους επιστήμονες όλο και περισσότερο αυξάνονται οι διοργανώσεις καταδύσεων με σκοπό την συνάντηση με τους καρχαρίες. Ο πιο γνωστός όμιλος καταδύσεων με καρχαρίες στον κόσμο είναι ο UNEXSO στο νησί Γκραντ Μπαχάμα που έχει ως σκοπό την μελέτη μεταξύ άλλων του καρχαρία, των δελφινιών και την εξερεύνηση ναυαγίων ή υποθαλάσσιων σπηλιών. Στις καταδύσεις αυτές ένας δύτης ταΐζει τους καρχαρίες με το χέρι κρατώντας τους έτσι κοντά στους δύτες – θεατές ενώ γύρω από αυτούς υπάρχουν δώδεκα με είκοσι πέντε καρχαρίες που κάνουν κύκλους γύρω από το δύτη.

Μερικά πολύ γνωστά είδη καρχαρία στην Κύπρο είναι ο Σκύλος ή Σκυλόψαρο το οποίο μπορεί να θεωρηθεί κάπως επικίνδυνο όταν είναι σε αγέλες και ψάχνει για τροφή ή φυσικά όταν νιώσει ότι κινδυνεύει όπως κάθε ζωντανός οργανισμός . Ένα άλλο είδος είναι ο Γαλέο ο οποίος έχει χαρακτηριστικό χρώμα ματιών λόγω των βαθιών νερό που ζει. Ο Γαλέος είναι ένα ακίνδυνο και αρκετά εύγευστο ψάρι και πολύς είναι ο κόσμος που συγκρίνει την ποιότητα της σάρκας του με τον τόνο.

Ακόμα ένα άλλο γνωστό ψάρι στην Κύπρο που ανήκει στην οικογένεια των καρχαριών το αυτό με το όνομα Παμπακά ή Βαμβακά. Αυτό το ψάρι μπορεί να αναπτυχθεί σε μεγάλα μεγέθη .Παρόλα αυτά είναι και αυτός εντελώς ακίνδυνος.

Στην Κύπρο, τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και πιο πολλές οι μαρτυρίες ψαράδων που συναντούν καρχαρίες. Αρκετές από αυτές τις μαρτυρίες κάνουν λόγο για καρχαρίες σε σχετικά ξέβαθα νερά. Πραγματικά αξίζει τον κόπο και σας υποσχόμαστε ότι θα ασχοληθούμε εκτενέστερα με αυτό το θέμα. Θέλουμε να αποφύγουμε τις εικασίες και να μιλήσουμε με στοιχεία και κατόπιν ερευνών. Πράγματι αυξήθηκε ο αριθμός τους τα τελευταία χρόνια στα νερά της Κύπρου; Υπάρχει κάτι που τους προσελκύει;

πηγη http://www.psarema.info