Μοναχικό ψάρεμα. Αρχή όλων των κακών.

Κείμενο: Χρήστος Γιαννέλης
Φωτογραφίες: Χρήστος Γιαννέλης- Μανώλης Γιάνκος


Είναι αλήθεια ότι πολλοί συνάδελφοι ψαροτουφεκάδες πιστεύουν πως το μοναχικό ψάρεμα είναι το καλύτερο ψάρεμα. Καλύτερο όμως για ποιόν; Ποιες είναι οι αιτίες που οδηγούν κάποιον υποβρύχιο κυνηγό στο να ψαρεύει μόνος του;

Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί. Για κάποιους είναι συνειδητή επιλογή. Για παράδειγμα, ένας ψαροτουφεκάς επιλέγει το μοναχικό ψάρεμα με το βλακώδες σκεπτικό να μην δουν οι άλλοι τους «τόπους» του, λες και φυλάει τον θησαυρό του Τουταγχαμών και φοβάται μην αποκαλυφθεί το επτασφράγιστο μυστικό. Άλλος πάλι βλέπει το ψάρεμα χωρίς παρέα σαν αναγκαστική λύση γιατί δεν έχει ζευγάρι. Τώρα το πόσο καλή λύση θεωρείται να πηγαίνεις μόνος σου στη θάλασσα ας μην το σχολιάσω καλύτερα. Για όποιο λόγο και να πηγαίνει κάποιος για ψάρεμα μόνος του, οι συνέπειες και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει είναι οι ίδιοι και δυστυχώς όλοι μας έχουμε δει τι κατάληξη έχει ένα μοναχικό ψάρεμα που πήγε στραβά.
Εδώ και πολύ καιρό έχουν ξεκινήσει και μέσα από συλλόγους και μέσα από το διαδίκτυο, εκστρατείες που αφορούν τους κινδύνους που διατρέχουμε όταν βουτάμε μόνοι. Παρόλα αυτά όμως θα έλεγα ότι η κατάσταση με τους πολλούς πνιγμούς ψαροτουφεκάδων οι οποίοι ψάρευαν μόνοι τους δεν έχει αλλάξει αφού και το φετινό καλοκαίρι μετρήσαμε απώλειες συναδέλφων έμπειρων και μη.
Η λάθος νοοτροπία που έχουμε κολλημένη στο μυαλό μας όσον αφορά τους τόπους, τα ψάρια, το βάθος και πολλά άλλα πρέπει κάποια στιγμή να αλλάξει. Το ακόμα χειρότερο είναι ότι πολλοί είναι αυτοί που όχι μόνο βουτάνε μόνοι τους, αλλά βουτάνε και βαθειά γιατί «έτσι πρέπει», γιατί έχουν εμπειρία και γιατί δεν ξέρω και εγώ τι άλλο. Αντιλήψεις ξεπερασμένες, μιας άλλης εποχής. Αντιλήψεις που δεν ταιριάζουν και δεν πρέπει να ταιριάζουν με τον χαρακτήρα του σημερινού υποβρύχιου κυνηγού που σέβεται τους ανθρώπους γύρο του και που σέβεται την ζωή του. Που το ψάρεμα για αυτόν μπορεί να είναι τρόπος ζωής μεν, δεν πάει όμως να είναι απλά μια ασχολία που δεν πρέπει να τη βάζει πάνω από οτιδήποτε άλλο και που μόνο σκοπό έχει να τον κάνει να περνάει καλά τις ελεύθερες ώρες του και μόνο αυτό. Πως μπορεί κάποιος να περνάει καλά όταν δεν το κάνει με παρέα; Όταν δεν μοιράζεται την εμπειρία της εξόρμησης με έναν φίλο του; Πως περνάει κάποιος καλά όταν πηγαίνει μόνος του για ψάρεμα και κοιτάζει συνεχώς γύρο του μην τυχών και τον δει κανένας και ανακαλύψει τον τόπο; Πως μπορεί να περνάει κάποιος καλά όταν χειμώνα καλοκαίρι πιέζει τον εαυτό του να βουτάει βαθειά γιατί θέλει να το παίζει βαθύτης στους γύρο του;
Πρέπει να καταλάβουμε ότι το ψαροτούφεκο γίνεται όμορφο μόνο όταν το μοιραζόμαστε. Θα πω και εγώ το κοινότυπο που όμως ταιριάζει απόλυτα εδώ ότι σημασία δεν έχει ο προορισμός, αλλά το ταξίδι. Είναι νομίζω εύκολο να καταλάβουμε ότι όταν το ψάρι τρόπαιο γίνεται αυτοσκοπός και όταν μπαίνουμε στη διαδικασία να αποδείξουμε στους άλλους ότι μπορούμε να βουτάμε βαθειά, χάνεται πλέον το νόημα σε αυτό που αλλιώς ξεκίνησε.


Ιστορία Νο 1: Ένα καρτέρι που δεν τελείωσε ποτέ.

Είναι ακόμα πολύ πρωί. Σηκώνεται νωχελικά από το κρεβάτι να ετοιμαστεί. Ήθελε να πάει νωρίς για ψάρεμα και νωρίς να γυρίσει. Υποσχέθηκε στην οικογένειά του βόλτα στην παραλία το απόγευμα. Είχε βουτήξει και την προηγούμενη μέρα αλλά ο καιρός δεν τον άφησε να επισκεφτεί τα καλά κομμάτια που γνώριζε και εκείνη την ξέρα που βολτάρουν οι μεγάλες βασίλισσες συναγρίδες. Εχθές είχε παρέα, σήμερα όχι, αλλά δεν τον πείραζε. Τα πολλά χρόνια εμπειρίας στην θάλασσα που έχει στην πλάτη του τον κάνουν να αισθάνεται ασφαλής. Ξέρει να προσέχει.
Η ώρα πέρασε και κοντεύει να βγει ο ήλιος. Φιλάει τη γυναίκα του, χαιρετάει τα παιδιά του που ακόμα χουζουρεύουν στο κρεβάτι τους και φεύγει. Φορτωμένος με τον εξοπλισμό κατεβαίνει βιαστικά προς το μικρό φουσκωτό που είναι αγκυροβολημένο στην προβλήτα, πετάει τα πράγματα μέσα, λύνει το σχοινί και ξεκινά. Θα αρχίσει πρώτα από ένα ξεκομμένο κομμάτι που ξέρει ότι κρατάει ωραία μαυρόψαρα και μεγάλους σαργούς.
Μετά από μισή ώρα πορείας βρίσκεται πάνω από τον τόπο. Φουντάρει την άγκυρα και η διαδικασία ντυσίματος ξεκινάει. Πέφτει στο νερό. Μια σύντομη χαλάρωση και το πρώτο αναγνωριστικό καρτέρι για να δει αν κυκλοφορούνε ψάρια, γίνεται. Πράγματι ο τόπος είναι πολύ ζωντανός. Μεγάλοι σαργοί κολυμπάνε στα μεσόνερα, ενώ στις τελευταίες πέτρες τις αποχής οι στήρες και μερικοί ροφοί φαίνεται να έχουν στήσει πάρτι.
Στην αρχή παίρνει εύκολα τέσσερις ωραίους σαργούς που κρύφτηκαν επιπόλαια κάτω από μια στενή πλάκα χωρίς σημεία κάλυψης και στη συνέχεια και δύο σηκιούς που βρίσκονταν στη διπλανή πέτρα. Αφήνει τα ψάρια στη βάρκα και ξαναβουτάει με στόχο τις στήρες της αποχής. Ήρεμα ψάρια και πολύ περίεργα, αφού πλησίαζαν γρήγορα στα καρτέρια που τους έκανε χωρίς φόβο με αποτέλεσμα μέσα σε λίγα μόλις λεπτά να έχει στο ψυγείο δύο από αυτές κοντά στα τρία κιλά η κάθε μία. Τα ψάρια τώρα είναι αρκετά ανήσυχα και έχουν όλα κρυφτεί, αλλά θέλει και έναν από τους ροφούς που είδε πριν. Με ένα υποδειγματικό συρτό, θα πλησιάσει το εξάκιλο ψάρι που καθόταν στο προθαλάμι με το κεφάλι προς τα έξω και άμεση βολή θα το πάρει στην επιφάνεια χωρίς δυσκολία.
Είναι πολύ ικανοποιημένος από την ψαριά του σήμερα Πήρε όμορφα και εύκολα ψάρια. Μπορεί να γυρίσει σπίτι του να πάει αυτή τη βόλτα στην παραλία που ήθελαν τα παιδάκια του. Κοιτάζει το ρολόι. Έχει λίγη ώρα ακόμα και θέλει να πάει οπωσδήποτε στην ξέρα με τις συναγρίδες. Σηκώνει την άγκυρα, βάζει μπροστά και κατεβάζει τη μανέτα.
Λίγο πριν το κεφάλι της ξέρας σταματάει την βάρκα και φουντάρει την άγκυρα μακριά από το πόστο που θέλει να κάνει τα καρτέρια. Αρπάζει το μεγάλο όπλο και βουτάει. Χαλαρώνει, σπάει τη μέση και βυθίζεται. Με μερικές πεδιλιές μπαίνει στην αρνητική πλευστότητα και αμέσως σβήνει για να προσγειωθεί ομαλά λίγο πριν ένα ωραίο ογκόλιθο στα 20 μέτρα που είναι ιδανικός για το καρτέρι του. Μετά από ένα μικρό συρτό φτάνει στο πόστο και περιμένει. Τα δευτερόλεπτα περνούν και οι συναγρίδες πουθενά. Στο ξεκίνημα της ανάδυσης τις βλέπει να πλησιάζουν από μακριά, αλλά τώρα δεν μπορεί να επιστρέψει στο πόστο. Θα κάνει μια γρήγορη χαλάρωση στην επιφάνεια και θα ξαναβουτήξει στο ίδιο σημείο. Τα ψάρια στην αρχή άφαντα, αλλά μετά από λίγο τις διακρίνει να τον πλησιάζουν αργά. Οι πρώτες του κοπαδιού είναι μικρές και δεν κάνει βολή. Θέλει να περιμένει την μεγάλη που είδε στο βάθος. Η άπνοιά του τελειώνει και το ψάρι δεν δείχνει να έχει διάθεση να πλησιάσει. Δοκιμάζει λαρυγγισμούς για να την προκαλέσει. Η συναγρίδα γυρίζει προς το μέρος του προς πλησιάζει με απελπιστικά αργούς ρυθμούς. Αυτό το ψάρι το θέλει και προσπαθεί να μείνει στο καρτέρι αγνοώντας τους διαφραγματικούς που τώρα είναι πολύ δυνατοί. Λίγο ακόμα θέλει για να κάνει βολή. Λίγο ακόμα να περιμένει. Λίγο ακόμα και……σιγή. Σε ένα καρτέρι που δεν τέλειωσε. Για μια βασίλισσα που δεν ήρθε ποτέ.


Ιστορία Νο 2: Συντροφικότητα και επιτυχία.

Με τον Αντώνη είχαμε πει ότι με την πρώτη ευκαιρία θα επισκεπτόμασταν ένα αγαπημένο κυκλαδονήσι για ολοήμερο ψάρεμα. Η μέρα κανονίστηκε, ο καιρός όμως είχε αντίθετη άποψη. Τα 7-8 μποφόρ που επικρατούσαν στο Αιγαίο έκαναν την εξόρμηση αυτή απλά αδύνατη. Ευτυχώς υπήρχε η εναλλακτική λύση του Σαρωνικού που οι συνθήκες ήταν εντελώς διαφορετικές. Δηλαδή η απόλυτη μπουνάτσα.
Ραντεβού λοιπόν εκείνο το Σάββατο πρωί στο σκάφος και αφού φορτώσαμε τους εξοπλισμούς μας και προμηθευτήκαμε πάγο για το ψυγείο μας, ξεκινήσαμε με τη διάθεση στα ύψη. Η ακύμαντη θάλασσα έκανε το μικρό ταξίδι απόλαυση και οι προσδοκίες για μια καλή ψαρευτικά μέρα πολλές, μιας και ο τόπος αυτός μας έχει δώσει και στο παρελθόν όμορφα ψάρια.
Φτάνοντας εκεί αγκυροβολήσαμε και ντυθήκαμε γρήγορα. Είχαμε σχεδιάσει να επισκεφτούμε τρία διαφορετικά σημεία αφού είχαμε αυτή την επιλογή λόγω σκάφους. Τα νερά καθαρά και διαυγή μας επέτρεπαν να έχουμε μια ορατότητα που άγγιζε τα 30 μέτρα και η κίνηση από το ψιλό μεγάλη. Παρόλα αυτά και παρόλο τις επαναλαμβανόμενες βουτιές μας δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε κάποιο αξιόλογο ψάρι. Αλλαγή τόπου και το σκηνικό ίδιο για ακόμα μία φορά. Ψάρια μηδέν. Η ώρα περνούσε και αφού δεν είχαμε βρει τίποτα, αποφασίσαμε να πάμε και στο τελευταίο κομμάτι να κάνουμε μερικές βουτιές και αν δεν είχε τίποτα και εκεί να βγαίναμε έξω γιατί είχαμε αρχίσει να κουραζόμαστε αρκετά. Έτσι και έγινε. Και σε αυτό το κομμάτι όμως ψάρια δεν βλέπαμε. Είχαμε αποφασίσει πλέον να σταματήσουμε και να το γυρίσουμε στον…τουρισμό, όταν ο Αντώνης στην τελευταία ουσιαστικά βουτιά της ημέρας εντοπίζει έναν καλό ροφό που όμως βράχωσε λίγο πιο μακριά του, αλλά πριν ανέβει μπόρεσε και μάρκαρε το θαλάμι του. Στην επιφάνεια μου εξηγεί τι έγινε και χωρίς να χάσω χρόνο ξεκινάω καλή χαλάρωση μιας και το βάθος ήταν μεγάλο. Σπάσιμο μέσης, βουτιά, σβήσιμο στα τελευταία μέτρα και βρίσκομαι έξω από το θαλάμι του ροφού. Ενώ όμως εντοπίζω τον ροφό, μαζί του βρίσκεται και ένα πολύ μεγάλο γουρουνόψαρο το οποίο πήγε και στάθηκε ακριβώς μπροστά στο κεφάλι του λες και ήθελε να τον προστατεύσει και μη θέλοντας να το χτυπήσω μετέτρεψα τη βουτιά σε καρτέρι έξω από την τρύπα μέχρι να φύγει από τη μέση και να έχω καθαρό οπτικό πεδίο προς το κεφάλι του ροφού. Το γουρουνόψαρο εντέλει μου έκανε τη χάρη και η βολή στο ψάρι που τελικά ήταν μεγαλύτερο από ότι υπολογίζαμε έγινε άμεσα. Λόγω τραβηγμένης βουτιάς από μέρους μου αποφάσισα να μην τον τραβήξω έξω αμέσως και λύνοντας το μουλινέ έφυγα για την επιφάνεια. Επεξήγηση της κατάστασης στο ζευγάρι μου το οποίο και ανέλαβε να ξεβραχώσει το ψάρι. Και κάπου εδώ η ατυχία μας χτύπησε την πόρτα. Την ώρα που ο Αντώνης τραβούσε το ψάρι έξω με μεγάλη ευκολία και ενώ η βολή είχε γίνει σε πολύ καλό σημείο και μάλιστα με δίφτερη βέργα, με κάποιο ανεξήγητο τρόπο ο ροφός κατάφερε και την έβγαλε από πάνω του και ξαναχώθηκε στο θαλάμι. Βουτάω πάλι εγώ αλλά η θολούρα που είχε δημιουργήσει άμμος και αίμα δεν μου επέτρεπε να δω μέσα. Περιμένουμε λίγη ώρα και ξαναβουτάει ο Αντώνης να ελέγξει την κατάσταση. Το θαλάμι είχε καθαρίσει και το ψάρι προφανώς σοκαρισμένο από τη βολή, βρίσκεται στο ίδιο σημείο όπου και δέχεται μια βολή ακριβός στον εγκέφαλο και μένει στον τόπο. Η ατυχία όμως συνεχίστηκε γιατί ενώ όλο το ψάρι είναι ελεύθερο, το πηγούνι του έχει σφηνώσει σε μία μικρή προεξοχή του εσωτερικού του θαλαμιού και δεν βγαίνει με τη μία. Για να μην σας κουράζω με τα ξεβραχώματα θα σας πω μόνο ότι στο τέλος ο μεγάλος ροφός βγήκε. Και βγήκε γιατί υπήρξε απόλυτη συνεργασία μεταξύ εμένα και του ζευγαριού μου. Παρόλο το βάθος, την κούραση από τις αλλεπάλληλες βουτιές και την επίπονη διαδικασία του ξεβραχώματος, κανένας από τους δύο δεν κινδύνεψε ούτε στιγμή, και αυτό γιατί προσέχαμε ο ένας τον άλλον πάντα. Βοηθούσαμε ο ένας τον άλλον στις βουτιές και εφαρμόσαμε τους κανόνες ασφαλείας κρατώντας μεγάλους χρόνους επιφάνειας.
Η σωστή συνεργασία πάντα φέρνει θετικά αποτελέσματα.



Επίλογος.

Οι παραπάνω αφηγήσεις αποτελούν δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα του μοναχικού και του συντροφικού ψαρέματος. Φυσικά ενώ η δεύτερη ιστορία είναι πραγματική, η πρώτη είναι φανταστική. Θα μπορούσε όμως κάλλιστα να είναι και πραγματικό περιστατικό αφού λίγο πολύ κάπως έτσι γίνονται τα περισσότερα ατυχήματα στη θάλασσα.
Αυτό το άρθρο λοιπόν θα το χαρακτήριζα ως μια θερμή παράκληση προς όλους σας. Σταματήστε να μετράτε τις ζωές σας και πάρτε λίγο πιο σοβαρά τους κινδύνους που αντιμετωπίζουμε όλοι όσοι ασχολούμαστε με το υποβρύχιο ψάρεμα. Είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξουν και αυτοί που διαβάζοντας αυτό το άρθρο θα πούνε « έλα μωρέ τώρα με τις υπερβολές, σιγά» και θα γυρίσουν σελίδα. Και θα συνεχίσουν να ψαρεύουν ρισκάροντας τη ζωή τους αγνοώντας όλους τους κανόνες ασφαλείας και στηριζόμενοι στην υποτιθέμενη εμπειρία τους που από μόνοι τους θεωρούν πως είναι μεγάλη και ικανή να τους βγάλει από μια ενδεχόμενη δύσκολη κατάσταση. Μακάρι να είναι έτσι.
Από την άλλη ελπίζω να υπάρξουν και αυτοί που θα επηρεαστούν από τις παραπάνω γραμμές και να αλλάξουν νοοτροπία και τρόπο σκέψης. Να καταλάβουν πως ο σκοπός μας όταν πηγαίνουμε για ψάρεμα δεν είναι να βγάλουμε φωτογραφία με το ψάρι τρόπαιο, την οποία αργότερα θα ανεβάσουμε στο διαδίκτυο αναφέροντας όλες τις λεπτομέρειες σύλληψης του. Το πόσο βαθειά ήταν, πόσες βουτιές κάναμε για να το ξεβραχώσουμε ή πόση ώρα καρτέρι χρειάστηκε για να μπει σε βολή και φυσικά τα κιλά του ψαριού με ίσως μια μικρή δόση υπερβολής. Τι είναι αυτό; Γιατί το κάνουμε; Ανάγκη αυτοπροβολής, επιβεβαίωσης ή ματαιοδοξία;
Οι φωτογραφίες είναι απλά ένα κομμάτι, ίσως και το πιο ασήμαντο, αυτής της μίζερης νοοτροπίας που λίγο έως πολύ έχουμε όλοι μας. Μια νοοτροπία που θα πρέπει να αποβάλουμε το γρηγορότερο δυνατόν και να αρχίσουμε να ευχαριστιόμαστε αυτήν την τόσο όμορφη ασχολία που λέγεται υποβρύχιο ψάρεμα, σεβόμενοι παράλληλα τους δικούς μας ανθρώπους που όταν λείπουμε περιμένουν το τηλεφώνημά μας για να τους πούμε ότι είμαστε καλά και όχι το τηλέφωνο από το λιμεναρχείο.
Με πολύ προσοχή λοιπόν και να γυρνάμε πάντα όλοι σπίτια μας.