ΤΟ ΘΕΡΜΟΚΛΗΝΕΣ

Του Βαγγελη Θεοδωρου

Θερμοκληνές ονομάζεται το λεπτό εκείνο στρώμα νερού που στέκει σαν σύνορο ανάμεσα στην θερμή επιφανειακή υδάτινη μάζα της θάλασσας και στην ψυχρή μάζα του βυθού. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζει ενδιαφέρων για τον υ/κ γιατί τα θηράματα που κυνηγά προτιμούν να ζουν και να τρέφονται γύρω από αυτό.
Η αύξηση της κινητικότητας στα ρηχά την άνοιξη, το πρώτο μεγάλο ανέβασμα του Ιουνίου και η μετακίνηση των ψαριών στη βαθύτερη ζώνη κατά τον Αύγουστο, επηρεάζονται άμεσα από την ύπαρξη του θερμοκληνούς που τις περιόδους αυτές κάνει πιο αισθητή την εμφάνισή του.
Η θάλασσα ως γνωστόν κρατά στα βαθύτερα στρώματα ένα σχετικά σταθερό μέσο όρο θερμοκρασίας. Όταν το επιφανειακό στρώμα της θερμαίνεται πολύ από τον ήλιο τους ζεστούς μήνες του χρόνου τότε παρατηρείται και το φαινόμενο του θερμοκληνούς η διαφορά μάλιστα θερμοκρασίας του ενός στρώματος με του άλλου μπορεί να είναι ως και 10 βαθμούς κελσίου.
Την άνοιξη το θερμό στρώμα νερού είναι μικρό σε πάχος με αποτέλεσμα το θερμοκληνές να βρίσκεται ψηλά ενώ τέλος καλοκαιριού και αρχές φθινοπώρου που οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας είναι και οι μεγαλύτερες το θερμότερο στρώμα νερού μεγαλώνει και έτσι το θερμοκληνές βαθαίνει. Το χειμώνα το φαινόμενο εξαλείφεται λόγο των χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν εξωτερικά και σπανίως εμφανίζεται στο πεδίο δράσης του υ/κ και με πολύ μικρή διαφορά θερμοκρασίας σε σχέση με αυτή του καλοκαιριού. Όλα τα παραπάνω ισχύουν βέβαια σε γενικές γραμμές και αόριστα γιατί το θερμοκληνές επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες με κυριότερο την ύπαρξη ψυχρών ή θερμών ρευμάτων τα οποία ανακατεύουν τις μάζες του νερού εξομαλύνοντας και την διαφορά θερμοκρασίας του. Ένας άλλος παράγων που παίζει ρόλο είναι η μορφολογία του βυθού. Αν π.χ. έχουμε κοφτά απότομα σκαλοπάτια, αν πρόκειται για κόλπο όπου δεν υπάρχουν και πολλά ρεύματα ή αν μία ξέρα σηκώνεται από τα βαθειά τότε το εύρος βάθους που θα παρατηρήσουμε θερμοκληνές θα διαφέρει από τις υπόλοιπες περιοχές ακόμη και αν αυτές βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Μπορούμε να αντιληφθούμε το θερμοκληνές καθώς καταδυόμαστε από την απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας, αλλά και με την όρασή μας που θα θολώσει καθώς το νερό αλλάζει πυκνότητα και θα επανέλθει μόλις εισέρθουμε στο ψυχρό ή στο θερμό στρώμα αντίστοιχα.
Το θερμοκληνές για διάφορους λόγους, όπως η συγκέντρωση πλαγκτόν και η ευνοϊκότερη θερμοκρασία νερού, φαίνεται να έλκει τους πληθυσμούς των ψαριών, έτσι αποκτά ενδιαφέρον για τους ψαροκυνηγούς οι οποίοι πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να επικεντρώσουν το κυνήγι τους γύρω από αυτό το βάθος. Συνήθως τα ψάρια κινούνται λίγο ψηλότερα από αυτό ή μέσα στο στρώμα του θερμοκληνούς σπάνια θα παίζουν στο κρύο βαθύτερο κομμάτι. Τα μικρόψαρα και κυρίως οι καλόγριες είναι αυτές που προδίδουν την ύπαρξή του και δεν είναι λίγες οι φορές που τα κοπάδια τους σχηματίζουν οριζόντια στρώματα και το οριοθετούν. Παρόμοια συμπεριφορά παρουσιάζουν πολλές φορές και τα σαργοειδή που και σε αυτά αρέσει να κοπαδιάζουν και να κινούνται νωχελικά ακολουθώντας το ρεύμα πάνω στο στρώμα του θερμοκληνούς. Όλα τα είδη των μαύρων ψαριών αρέσκονται να κυνηγούν ή ακόμη και να ζευγαρώνουν μέσα σε αυτό το στρώμα. Όταν το θερμοκληνές είναι αρκετά ψηλότερα από το θαλάμι τους αυτά αιωρούνται σε κοντινή απόσταση από αυτό εκμεταλλευόμενα την διάθλαση του φωτός που παρουσιάζεται στο όριο των δύο διαφορετικών θερμοκρασιακά όγκων νερού, για να κυνηγήσουν τα μικρότερα ψάρια. Οι συναγρίδες και τα πελαγίσια από την άλλη προτιμούν να κάνουν εφόδους πάνω ή κάτω από αυτό και σπανίως θα τις συναντήσουμε μακριά από τα όριά του, ενώ συνηθίζουν να κινούνται λίγο ψηλότερα στη θερμή επιφανειακή μάζα και μπαίνουν στην ψυχρή μόνο όταν τρομάξουν από τν παρουσία μας για να εξαφανιστούν στα βαθειά.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη ο υ/κ μπορεί να εκμεταλλευτεί το φαινόμενο αυτό στο έπακρο επιλέγοντας να επισκεφτεί τα μέρη εκείνα που την εκάστοτε περίοδο βρίσκονται στο ίδιο εύρος βάθους με το θερμοκληνές. Επιλέγουμε λοιπόν σημεία που το ενδιαφέρον κομμάτι τους να αγγίζει το λεπτό αυτό στρώμα νερού ή μέρη όπως σκαλοπάτια όπου μπορούμε κρυμμένοι να φτάνουμε συρτά στα κοπάδια των ψαριών που αιωρούνται στα μεσόνερα Είναι λάθος π.χ. να ψαρεύουμε ένα βαθύ κομμάτι την άνοιξη που το θερμοκληνές θα βρίσκεται πολλά μέτρα ρηχότερα απλά διότι στο μέρος αυτό δεν θα έχει ψάρια λόγο των ψυχρών νερών που θα υπάρχουν εκεί. Αντίστοιχα τα ρηχά ερημώνουν το καλοκαίρι γιατί τα ψάρια επηρεαζόμενα βέβαια και από άλλους παράγοντες μετακινούνται στις βαθύτερες ζώνες γύρω από το εύρος βάθους του θερμοκληνούς.
Το στρώμα του θερμοκληνούς έχει συνήθως πάχος γύρω στο μισό μέτρο και μέσα σε αυτή την απόσταση οι συνθήκες ορατότητας είναι περιορισμένες λόγο της μίξης των δύο διαφορετικών θερμοκρασιακά στρωμάτων νερού έτσι προτιμήστε να ψαρεύετε πάνω και κάτω από αυτό αλλά ποτέ μέσα σε αυτό γιατί είναι αδύνατο να στοχεύσετε σωστά. Προτιμήστε να καρτερεύετε και να κινήστε περισσότερο στο θερμό στρώμα γιατί εκεί προτιμούν συνήθως να κινούνται και τα ψάρια αλλά και γιατί μπαίνοντας στο ψυχρότερο κάτω στρώμα η απότομη αλλαγή της θερμοκρασίας θα μειώσει κατά πολύ την άπνοιά σας.
Φυσικά το θερμοκληνές δεν είναι το μόνο σημείο που συγκεντρώνει τους πληθυσμούς των ψαριών. Πολλές φορές θα συναντήσουμε αρκετή κίνηση βαθύτερα ή ρηχότερα από αυτό κάτι που έχει να κάνει με το πόσο επισκέψιμο, αψάρευτο ή ψαρεμένο είναι ένα μέρος. Αν υπάρχει ηχορύπανση σε μία περιοχή τα ψάρια θα καταφύγουν στα βαθειά ενώ σε ένα παρθένο κομμάτι τα ψάρια θα βρίσκονται ρηχότερα. Άλλοτε πάλι τα κοπάδια που ανεβαίνουν από τα βαθειά δυσαρεστούν με το πολύ θερμό νερό του επιφανειακού στρώματος και μένουν χαμηλότερα από το θερμοκληνές ή τυχαίνει να βρουν τροφή στα βαθύτερα στρώματα. Πιστεύω πάντως ότι το φαινόμενο αυτό θα πρέπει να είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την επιλογή ενός τόπου. Επισκεπτόμενοι όλη τη διάρκεια του χρόνου ένα κομμάτι θα παρατηρήσετε ότι αυτό παρουσιάζει την περισσότερη κίνηση όταν βρεθεί στο ίδιο βάθος με το θερμοκληνές και με λίγη παρατηρητικότητα θα μπορέσετε να βρείτε την κατάλληλη εποχή που θα πρέπει να το επισκέπτεστε.
Κλείνοντας πρέπει να πούμε για ακόμη μια φορά πως όταν αναφερόμαστε σε ζωντανούς οργανισμούς που έχουν τη δική τους βούληση οι μετρήσεις και οι αριθμοί αποκτούν δευτερεύουσα σημασία. Εμπιστευθείτε το ένστικτο σας και χρησιμοποιήστε όλες τις υπόλοιπες παραμέτρους απλά ως οδηγούς γιατί μπορεί εκείνη την ημέρα τα ψάρια να επέλεξαν να πάνε κάπου βαθύτερα ή ρηχότερα ή κάπου μακρύτερα από εκεί που όριζε ο κανόνας και μόνο το ένστικτο σας θα σας βοηθήσει να τα ανακαλύψετε.